عبارات با قاعده یا Regular Expressions (به اختصار Regex) یک ابزار قدرتمند برای تعریف الگو های جستجو در متن هستند. در سرچ کنسول گوگل (GSC)، رجکس به شما کمک می کند تا گزارش های خود را در بخش Performance با دقت بالاتری فیلتر کرده و به درک عمیق تری از کوئری ها (Queries) و صفحات (Pages) سایتتان برسید. برای علاقمندان و متخصصان سئو، یادگیری استفاده از Regex در GSC می تواند به معنای صرفه جویی در زمان و رسیدن به داده های خوبی باشد.
چگونه از Regex در گوگل سرچ کنسول استفاده کنیم؟
برای شروع کافیست به حساب گوگل خود که با آن لاگین شده اید وارد حساب سرچ کنسول خود شوید:
- در سمت چپ منوی شرچ کنسول عبارت Performance را پیدا کرده و روی آن کلیک نمایید.
- در بالای نمودار، روی دکمه + NEW (جدید) کلیک کنید تا یک فیلتر جدید تعریف گردد.
- یکی از گزینه های Query (درخواست جستجو) یا Page (صفحه) را انتخاب کنید.
- در پنجره باز شده، یک منوی کشویی می بینید (به صورت معمول و پیش فرض روی عبارت Contains قرار دارد، روی آن کلیک کرده و گزینه Custom (regex) یا Matches regex را انتخاب نمایید.
- بعد از انتخاب مرحله قبل پنجره ای باز می شود که شما باید در این قسمت عبارت مورد نظر خود را که حاوی الگو (عبارت با قاعده) است را وارد نمایید. (در مورد الگو ها در ادامه صحبت خواهیم کرد.)
- روی دکمه تایید کلیک کنید تا تغییرات و نتایج شما قابل مشاهده باشد.
نکته: برای حذف الگو ها هم می توانید از گزینه Doesn’t match regex استفاده کنید.
مفاهیم کلیدی و متاکاراکتر های Regex برای سرچ کنسول
برای اینکه بتوانیم از Regex در سرچ کنسول، استفاده کنیم نیاز دارید با موارد زیر کاملا آشنا باشید:
کاراکتر . یا نقطه: (تطابق با هر کاراکتر منفرد)
در واقع این کاراکتر نقطه با هر کاراکتری (حرف، عدد، فاصله، نماد) به جز کاراکتر خط جدید، یک بار تطابق پیدا می کند.
مثال: برای کوئری هایی مانند “کفش قرمز” و “کفش مشکی”، الگوی کفش .شکی می تواند با هر دو تطابق پیدا کند (جای نقطه، “ق” یا “م” قرار می گیرد)
کاراکتر * یا ستاره: صفر یا بیشتر از کاراکتر یا گروه قبلی
کاراکتر یا گروهی که دقیقاً قبل از ستاره قرار دارد، می تواند صفر بار یا هر تعداد باری تکرار شود.
مثال: ایران.*خودرو با کوئری هایی مانند “ایران خودرو”، “ایران خودرو قیمت جدید”، “قیمت محصولات ایرانخودرو” (توجه کنید که “خودرو” ممکن است به “ایران” چسبیده باشد یا با فاصله و کلمات دیگر بیاید) تطابق پیدا می کند. (.* به معنای “هر تعداد کاراکتر (یا هیچ)” است)
کارکتر + یا پلاس: یک یا بیشتر از کاراکتر یا گروه قبلی
شبیه ستاره است، اما کاراکتر یا گروه قبلی باید حداقل یک بار وجود داشته باشد.
مثال: برای صفحاتی که در URL آن ها کلمه “product” و به دنبال آن حداقل یک عدد وجود دارد، مانند /product1/ یا /product123/ می توانید از چیزی شبیه product\d+ استفاده کنید (\d به معنای یک رقم است که در ادامه توضیح داده می شود)
کاراکتر ? یا علامت سوال: صفر یا یک بار از کاراکتر یا گروه قبلی
کاراکتر یا گروه قبلی اختیاری است (می تواند وجود نداشته باشد یا فقط یک بار استفاده شود)
مثال: برای کوئری هایی مانند “تور استانبول” و “تورهای استانبول”، الگوی تورهای? استانبول می تواند هر دو را پوشش دهد (حرف “ی” در “تورهای” اختیاری است)
کاراکتر [] یا براکت باز و بسته: مجموعه ای از کاراکترهای ممکن
هر کاراکتری که درون براکت قرار گیرد، می تواند در آن موقعیت از الگو ظاهر شود.
مثال: لپ[ ]?تاپ (تطابق با “لپ تاپ” و “لپتاپ”). در اینجا [ ]? یعنی فاصله اختیاری است.
محدوده: می توانید محدوده ای مانند [a-z] (تمام حروف کوچک انگلیسی) یا [0-9] (تمام ارقام) تعریف کنید. برای مثال، محصول[0-9] با “محصول1″، “محصول2” و … تطابق دارد.
کاراکتر () یا پرانتز باز و بسته: گروه بندی
برای گروه بندی بخشی از الگو استفاده می شود تا بتوانید سورها (*, +, ?) را به کل گروه اعمال کنید یا با عملگر | (OR) استفاده نمایید به مثال زیر توجه نمایید:
مثال: (خرید|فروش) آنلاین با “خرید آنلاین” و “فروش آنلاین” تطابق پیدا می کند.
کاراکتر |یا خط عمودی: عملگر “OR” (یا)
این کاراکتر به شما اجازه می دهد بین چند الگو یکی را انتخاب نمایید:
مثال: موبایل|تبلت|لپتاپ کوئری هایی را نشان می دهد که شامل “موبایل” یا “تبلت” یا “لپتاپ” هستند.
کاراکتر ^ یا کلاه: شروع رشته
الگو باید از ابتدای کوئری یا URL شروع شود.
مثال: ^قیمت کوئری هایی را پیدا می کند که با کلمه “قیمت” شروع می شوند (مثلاً “قیمت دلار” یا “قیمت گوشی” یا “قیمت اسباب بازی”)
کاراکتر $ یا دلار: پایان رشته
الگو باید در انتهای کوئری یا URL خاتمه یابد.
مثال: چیست$ کوئری هایی را پیدا می کند که با کلمه “چیست” تمام می شوند (نمونه: “سئو چیست” یا “نودجی اس چیست” یا “وردپرس چیست”)
ترکیب ^ و $: برای تطابق دقیق با یک رشته کامل، مثلاً ^موبایل ارزان$ فقط کوئری “موبایل ارزان” را پیدا می کند.
کاراکتر \ یا بک اسلش: گریز از کاراکتر ویژه (Escape)
اگر می خواهید از یک متا کاراکتر (مانند نقطه، ستاره، علامت سوال) به عنوان یک کاراکتر معمولی در الگوی خود استفاده کنید، حتما قبل از آن بک اسلش بگذارید.
مثال: برای پیدا کردن آدرس هایی (URL) که دقیقاً شامل example.com هستند (و نه اینکه نقطه به عنوان “هر کاراکتری” تفسیر شود)، باید از example\.com استفاده کنید! (به این موضوع خوب توجه داشته باشید)
کلاس های کاراکتری ساده:
\d: هر رقم عددی (معادل [0-9])
مثال: کوئری با سال \d{4} می تواند “کوئری با سال ۲۰۲۳” را پیدا کند.
\s: هر کاراکتر فاصله (space, tab, newline). در سرچ کنسول معمولا برای تطابق با فاصله (space) در کوئری ها مفید خواهد بود.
مثال: کلمه اول\s+کلمه دوم (تطابق با “کلمه اول” و “کلمه دوم” که با یک یا چند فاصله از هم جدا شده اند)
مثال های عملی Regex برای استفاده در گوگل سرچ کنسول
همانطور که در بالا به کاراکترها و نوع آنها اشاره شد در ادامه به مثال هایی اشاره خواهیم کرد که شما را به درک بهتر عبارات با قاعده کمک می کند
فیلتر کردن کوئری ها (Queries):
کوئری های شامل یک کلمه خاص:
- الگو: کلمه موردنظر (اگر کلمه به تنهایی مد نظر است و بخشی از کلمه دیگر نباشد، بهتر است از (^|\s)کلمه موردنظر(\s|$) یا در صورت پشتیبانی مناسب برای فارسی از \bکلمه موردنظر\b استفاده کنید).
- الگوی ساده تر برای شامل بودن در هر جای کوئری: .*کلمه مورد نظر.*
- مثال: .*دانلود رایگان.*
کوئری های شروع شونده با یک عبارت:
- الگو: ^عبارت شروع
- مثال: ^بهترین روش برای
کوئری های خاتمه یابنده به یک عبارت:
- الگو: عبارت پایانی$
- مثال: در تهران$
کوئری های شامل چند کلمه (با ترتیب یا بدون ترتیب):
- با ترتیب مشخص و فاصله متغیر: .*کلمه۱.*کلمه۲.*
- مثال: .*آموزش.*سئو.* (کوئری هایی که “آموزش” و بعد از آن “سئو” دارند)
- شامل کلمه ۱ یا کلمه ۲: کلمه۱|کلمه۲
- مثال: خرید|قیمت
فیلتر کردن کوئری های برند (Brand Queries):
- الگو: نام برند شما (اگر نام برندتان منحصر به فرد است)
- الگو برای شامل بودن نام برند: .*نام برند شما.*
- مثال: دیجی کالا یا .*دیجی کالا.*
فیلتر کردن کوئری های غیر برند (Non-Brand Queries):
- از فیلتر GSC روی “Doesn’t match regex” (مطابقت ندارد با عبارت منظم) استفاده کنید و الگوی برند خود را وارد کنید.
- مثال (برای Doesn’t match regex): نام برند شما
کوئری های سوالی:
- الگو: ^(چگونه|چطور|چرا|کجا|کدام|آیا|چیست|بهترین|نحوه)\s
- مثال: ^چگونه (کوئری هایی که با “چگونه” شروع می شوند)
- مثال جامع تر: ^(چگونه|چطور|چرا|کجا|کدام|آیا|چیست|بهترین|نحوه)(\s|$) (برای پوشش حالتی که کلمه سوالی، کل کوئری است)
کوئری های با تعداد کاراکتر مشخص:
- کوئری های کوتاه (مثلاً کمتر از ۱۵ کاراکتر): ^.{1,14}$
- کوئری های طولانی (مثلاً بیشتر از ۵۰ کاراکتر): ^.{51,}$
کوئری های شامل اعداد یا سال خاص:
- شامل یک سال (مثلاً ۲۰۲۳ یا ۲۰۲۴): (2023|2024)
- شامل یک عدد ۳ رقمی: \d{3} (اگر می خواهید فقط عدد باشد، ^\d{3}$)
کوئری هایی با غلط املایی رایج (برای یافتن یا مستثنی کردن):
مثال: اگر برند شما “لوکسی دیزاین” است و کاربران گاهی “لکسی دیزاین” جستجو می کنند: ل[وکس]{1,2}ی دیزاین (با “لوکسی”، “لکسی”، “لوسی” و … دیزاین مطابقت دارد)
فیلتر کردن صفحات (Pages):
- صفحات یک بخش خاص از سایت (مثلاً وبلاگ):
- الگو: ^/blog/ (صفحاتی که URL آن ها با /blog/ شروع می شود)
- الگو: ^/category/نام-دسته/
- صفحات با یک پسوند خاص (مثلاً .pdf یا .html):
- الگو: \.pdf$ (صفحاتی که به .pdf ختم می شوند)
- الگو: \.html?$ (صفحاتی که به .htm یا .html ختم می شوند – ? برای اختیاری بودن l)
- صفحات شامل یک کلمه یا عدد خاص در URL:
- الگو: /محصول-جدید- (صفحاتی که این عبارت در URL آن ها وجود دارد)
- الگو: -\d{4}/$ (صفحاتی که URL آن ها به یک خط تیره و سپس ۴ رقم و سپس اسلش ختم می شود، مناسب برای URLهایی که شناسه محصول یا سال دارند).
- صفحات با پارامترهای خاص در URL (Query Parameters):
- الگو: \?.*utm_source= (صفحاتی که پارامتر utm_source را در URL دارند. \? برای تطابق با علامت سوال واقعی است).
- الگو: &variant= (صفحاتی که پارامتر variant را دارند، معمولاً بعد از ? و پارامترهای دیگر می آید).
- صفحات اصلی (Homepage):
- الگو: ^/$ (دقیقاً صفحه اصلی، البته اگر URL صفحه اصلی شما متفاوت است باید آن را جایگزین کنید).
نکات مهم برای استفاده موثر از Regex در GSC
- تست کنید، تست کنید، تست کنید! قبل از اعمال فیلتر در GSC، الگوی Regex خود را حتماً با چند نمونه از داده های واقعی تان در یک ابزار آنلاین تست Regex (مانند Regex101.com یا RegExr.com) امتحان کنید. این ابزارها به شما کمک می کنند تا خطاهای احتمالی را پیدا کرده و از صحت عملکرد الگو مطمئن شوید.
- از الگوهای ساده شروع کنید. اگر تازه کار هستید، سعی نکنید از ابتدا الگوهای بسیار پیچیده بنویسید. با الگوهای ساده شروع کنید و به تدریج آن ها را گسترش دهید.
- به گریز از کاراکترهای ویژه دقت کنید. اگر می خواهید کاراکترهایی مانند .، ?، *، +، ()، []، {}، ^، $، | یا \ را به معنای خودشان (و نه به معنای ویژه در Regex) جستجو کنید، حتماً قبل از آن ها یک بک اسلش (\) قرار دهید. مثلاً برای پیدا کردن URLای که دارای page.html است، باید از page\.html استفاده کنید.
- فضاهای خالی (Spaces) مهم هستند. در کوئری ها، کاربران از فاصله برای جدا کردن کلمات استفاده می کنند. در URLها، فاصله معمولاً با %20 یا – کدگذاری می شود. الگوی خود را متناسب با این موارد بنویسید.
- حساسیت به حروف بزرگ و کوچک: در بیشتر پیاده سازی های Regex، الگوها به طور پیش فرض به حروف بزرگ و کوچک حساس هستند (Case-sensitive). سرچ کنسول معمولاً از همین رویه پیروی می کند. اگر می خواهید هم حروف کوچک و هم بزرگ را پوشش دهید، از براکت استفاده کنید، مثلاً [Rr]egex هم با “Regex” و هم با “regex” تطابق پیدا می کند.
جمع بندی
استفاده از Regex در گوگل سرچ کنسول شاید در ابتدا کمی پیچیده به نظر برسد، اما با کمی تمرین و آشنایی با متاکاراکترهای اصلی، به ابزاری بسیار قدرتمند برای تحلیل داده های سئوی شما تبدیل خواهد شد. این قابلیت به شما امکان می دهد فراتر از فیلترهای استاندارد GSC بروید و دقیقاً همان داده هایی را که نیاز دارید، استخراج و بررسی کنید. این به نوبه خود منجر به شناسایی فرصت های بهتر، درک عمیق تر از رفتار کاربران و تصمیم گیری های آگاهانه تر در استراتژی سئوی شما خواهد شد.