امروز می خواهیم به سراغ یکی دیگر از اعضای خانواده سرعت سایت برویم که اسمش FCP است این کلمه مخفف First Contentful Paint است و یکی از اولین سیگنالهایی است که به کاربر و گوگل نشان میدهد سایت شما زنده و در حال بارگذاری است FCP مثل اولین سلام شما به مهمانی است که تازه وارد خانه تان شده اگر این سلام سریع و پرانرژی باشد حس خوبی ایجاد می کند اما اگر با تاخیر و بی حوصلگی باشد ممکن است مهمان را دلسرد کند در این مقاله جامع با هم یاد می گیریم که FCP دقیقا چیست چه تفاوتی با برادر بزرگترش یعنی LCP دارد چرا برای تجربه کاربری و سئو مهم است و از همه مهمتر چطور می توانیم آن را قدم به قدم بهینه سازی کنیم تا اولین برداشت کاربر از سایت ما یک برداشت فوق العاده باشد ما برای نوشتن این مطلب از راهنمای رسمی خود گوگل در سایت web.dev هم استفاده کرده ایم تا اطلاعات دقیق و کاملی را در اختیار شما قرار دهیم
FCP به زبان ساده یعنی چه؟
این معیار مهم در واقع زمان شروع نقاشی محتوا روی صفحه را اندازه گیری می کند تصور کنید کاربر روی لینک سایت شما کلیک می کند از آن لحظه تا زمانی که اولین عنصر قابل مشاهده روی صفحه ظاهر شود را FCP می نامند این اولین عنصر می تواند یک متن یک عکس حتی یک لوگوی کوچک یا یک پس زمینه رنگی باشد در حقیقت FCP به این سوال پاسخ می دهد که سایت با چه سرعتی به کاربر می فهماند که من زنده ام و دارم بارگذاری می شوم این موضوع از نظر روانشناسی بسیار مهم است چون هیچ چیز به اندازه خیره شدن به یک صفحه کاملا سفید و خالی برای کاربر خسته کننده و ناامیدکننده نیست FCP با شکستن این سکوت سفید به کاربر اطمینان خاطر می دهد که در جای درستی قرار دارد و به زودی محتوای مورد نظرش را خواهد دید به همین دلیل گوگل توجه ویژه ای به آن دارد چون مستقیما به حس اولیه کاربر از سرعت و کارایی سایت شما مربوط می شود و اولین قدم در ساخت یک تجربه کاربری مثبت است
اولین بوق ماشین در مسابقه
برای درک بهتر FCP آن را مانند بوق شروع یک مسابقه اتومبیلرانی در نظر بگیرید این بوق فقط اعلام می کند که مسابقه آغاز شده است اما هیچ اطلاعاتی درباره اینکه کدام ماشین سریعتر است یا چه کسی برنده می شود به ما نمی دهد FCP هم دقیقا همین نقش را دارد این معیار فقط نشان می دهد که فرایند بارگذاری و نمایش محتوا شروع شده است و صفحه دیگر خالی نیست
گوگل FCP را چگونه تعریف می کند؟
بر اساس تعریف رسمی و فنی گوگل FCP زمانی را ثبت می کند که مرورگر اولین بیت از DOM را رندر می کند این رندر شامل هر نوع محتوای تعریف شده ای مانند متن تصاویر المنت های SVG یا حتی تگ canvas غیر سفید است این تعریف دقیق به ما می گوید که هر تغییر بصری اولیه ای که صفحه را از حالت خالی بودن مطلق خارج کند می تواند به عنوان FCP در نظر گرفته شود
تفاوت اصلی FCP و LCP چیست؟
درک تفاوت این دو معیار برای بهینه سازی حرفه ای سایت ضروری است هرچند هر دو به سرعت مربوط می شوند اما دو جنبه کاملا متفاوت از تجربه کاربری را اندازه گیری می کنند FCP مانند پیش غذا و LCP مانند غذای اصلی است پیش غذا اشتهای شما را باز می کند و به شما اطمینان می دهد که غذا در راه است اما این غذای اصلی است که شما را سیر و راضی می کند در دنیای وب نیز FCP کاربر را امیدوار نگه می دارد و به او نشان می دهد که سایت در حال کار است اما LCP با نمایش محتوای اصلی و مهم به نیاز واقعی او پاسخ می دهد بنابراین یک سایت ایده آل هم FCP سریعی برای جلب توجه اولیه دارد و هم LCP سریعی برای پاسخ به هدف نهایی کاربر این دو معیار در کنار هم تصویر کاملی از سرعت درک شده توسط کاربر را به ما می دهند و بهینه سازی هر دو برای موفقیت در سئو و کسب رضایت بازدیدکنندگان حیاتی است
FCP یعنی شروع ماجرا
همانطور که اشاره شد FCP فقط به اولین عنصر کار دارد و برایش مهم نیست که آن عنصر چقدر کوچک یا بی اهمیت باشد هدف اصلی FCP ثبت نقطه شروع نمایش محتوا است این معیار به ما می گوید که آیا ارتباط اولیه بین کاربر و سرور به درستی و با سرعت برقرار شده است یا نه و آیا موانع اولیه بارگذاری صفحه برطرف شده اند
LCP یعنی قهرمان داستان
در طرف مقابل LCP صبورتر است و منتظر می ماند تا بزرگترین و مهمترین بخش محتوایی در محدوده دید کاربر ظاهر شود این عنصر معمولا همان چیزی است که بیشترین توجه کاربر را به خود جلب می کند مانند بنر اصلی سایت یا تصویر شاخص یک محصول LCP به ما می گوید که محتوای اصلی سایت با چه سرعتی در دسترس کاربر قرار می گیرد
چرا FCP برای تجربه کاربری مهم است؟
اهمیت FCP فراتر از یک عدد فنی است و مستقیما به روانشناسی کاربر و نحوه تعامل او با دنیای دیجیتال بر می گردد وقتی کاربری وارد یک صفحه وب می شود مغز او به دنبال بازخورد فوری است یک صفحه سفید و بی حرکت این بازخورد را ارائه نمی دهد و حس عدم قطعیت و حتی خطا را القا می کند FCP با ارائه سریع اولین عنصر بصری این حلقه بازخورد را ایجاد می کند و به کاربر می گوید همه چیز تحت کنترل است این اولین نشانه حیات از طرف سایت شماست که به کاربر اطمینان می دهد انتظار او بیهوده نیست و به زودی به نتیجه خواهد رسید این حس مثبت اولیه می تواند کاربر را تشویق کند تا با حوصله بیشتری منتظر بارگذاری کامل صفحه بماند و نرخ پرش را به شکل قابل توجهی کاهش دهد در واقع FCP پایه و اساس یک تجربه کاربری خوب را می سازد و راه را برای معیارهای بعدی مانند LCP هموار می کند
آیا سایت شما زنده است؟
یک FCP سریع به کاربر این اطمینان را می دهد که روی لینک درستی کلیک کرده و سایت در حال بالا آمدن است این حس که اتفاقی در حال رخ دادن است باعث می شود کاربر صبورتر باشد و صفحه را ترک نکند یک صفحه سفید و خالی به سرعت کاربر را ناامید می کند و او را به این فکر می اندازد که شاید اینترنت قطع است یا سایت خراب شده است این اولین سیگنال مثبت برای شروع یک تعامل خوب با بازدیدکننده است
امتیاز خوب FCP چند است؟
گوگل بر اساس داده های میلیونی کاربران واقعی استانداردهای مشخصی را تعریف کرده است اگر FCP سایت شما کمتر از یک و هشت دهم ثانیه باشد عملکرد شما عالی است زمانی بین یک و هشت دهم تا سه ثانیه نیاز به بهبود دارد و هر عددی بالاتر از سه ثانیه به عنوان عملکرد ضعیف شناخته می شود و می تواند به تجربه کاربری و سئو سایت شما آسیب جدی وارد کند این اعداد یک خط کش دقیق برای سنجش وضعیت شما هستند
چه عواملی FCP سایت شما را کند می کنند؟
برای اینکه بتوانیم FCP را بهینه کنیم ابتدا باید بدانیم چه عواملی باعث کندی آن می شوند این مشکلات معمولا به چند دسته اصلی تقسیم می شوند که از سمت سرور شروع شده و تا کدهای خود سایت ادامه پیدا می کنند اولین و اساسی ترین مشکل می تواند کندی در پاسخگویی اولیه سرور باشد که به آن TTFB می گویند اگر سرور شما برای ارسال اولین داده ها تاخیر داشته باشد کل فرایند بارگذاری صفحه با تاخیر مواجه می شود مشکل شایع بعدی وجود کدهای CSS و جاوا اسکریپت است که راه را برای نمایش محتوا می بندند و مرورگر را مجبور می کنند تا قبل از نمایش هر چیزی منتظر دانلود و پردازش کامل آنها بماند این منابع که به آنها Render-Blocking می گویند از قاتلان اصلی FCP هستند علاوه بر اینها حجم بالای فایلها فونتهای بهینه نشده و زنجیره های طولانی از ریدایرکت ها نیز می توانند به این کندی دامن بزنند شناسایی دقیق این گلوگاه ها با ابزارهایی مانند گوگل پیج اسپید اولین قدم برای یک بهینه سازی موفق است
تاخیر در پاسخ سرور یا TTFB
اگر سرور یا هاست شما کند باشد زمان زیادی طول می کشد تا اولین بایت از اطلاعات را برای مرورگر بفرستد این تاخیر اولیه که به آن Time to First Byte می گویند مستقیما روی FCP تاثیر می گذارد چون تا اطلاعاتی از سرور نرسد هیچ چیزی برای نمایش وجود ندارد استفاده از هاست با کیفیت و CDN برای رفع این مشکل ضروری است
کدهای CSS و جاوا اسکریپت که راه را می بندند
مرورگر برای نمایش صفحه باید فایلهای CSS را دانلود و پردازش کند تا بفهمد هر چیزی چه شکلی و در کجا باید باشد اگر این فایلها سنگین باشند یا به شکل نادرستی بارگذاری شوند جلوی نمایش هر محتوایی را می گیرند و FCP را به تاخیر می اندازند به این فایلها منابع مانع نمایش یا Render-Blocking Resources می گویند
فونت هایی که دیده نمی شوند
اگر از فونتهای وب استفاده می کنید و آنها را بهینه نکرده اید مرورگر ممکن است متنها را تا زمان لود شدن کامل فونت نمایش ندهد این یعنی کاربر یک فضای خالی به جای متن می بیند که این هم می تواند باعث تاخیر در ثبت FCP شود استفاده از دستور font-display swap برای حل این مشکل حیاتی است
آموزش قدم به قدم بهینه سازی FCP
اکنون که با مفهوم FCP و دلایل کندی آن آشنا شدیم به بخش عملی و هیجان انگیز ماجرا می رسیم بهینه سازی FCP یک فرایند چند مرحله ای است که نیازمند توجه به جزئیات مختلفی از تنظیمات سرور گرفته تا ساختار کدهای شماست خبر خوب این است که تمام این راهکارها توسط گوگل تایید شده و تاثیر آنها اثبات شده است اولین قدم همیشه تقویت زیرساخت یعنی سرور و شبکه توزیع محتواست پس از آن باید به سراغ کدهای سایت خود بروید و آنها را جراحی کنید این جراحی شامل سبک کردن حذف کدهای اضافی و تغییر ترتیب بارگذاری آنهاست شما باید به مرورگر کمک کنید تا بتواند در سریعترین زمان ممکن اولین عناصر بصری را به کاربر نمایش دهد این کار نه تنها FCP را بهبود می بخشد بلکه به دلیل همپوشانی زیاد راهکارها به بهبود LCP و سرعت کلی سایت نیز کمک شایانی می کند بیایید این راهکارها را با هم مرور کنیم
منابع مانع نمایش را حذف کنید
فایلهای جاوا اسکریپت غیر ضروری را با استفاده از دستورات defer یا async به انتهای فرایند بارگذاری منتقل کنید این کار به مرورگر اجازه میدهد که اول محتوای دیداری را نمایش دهد و بعد به سراغ پردازش اسکریپتها برود این یکی از موثرترین تکنیکها برای بهبود FCP است
کدهای CSS خود را کوچک و تمیز کنید
تمام فایلهای CSS خود را فشرده یا Minify کنید تا حجم آنها کم شود همچنین با استفاده از ابزارهای موجود کدهای CSS بی استفاده را که در صفحات مختلف لود می شوند شناسایی و حذف کنید هرچه فایل CSS شما سبکتر و بهینه تر باشد مرورگر سریعتر آن را پردازش کرده و محتوا را نمایش میدهد
از پریلود برای منابع کلیدی استفاده کنید
اگر فونت یا فایل CSS خاصی برای نمایش اولیه صفحه ضروری است می توانید آن را با استفاده از دستور preload در بخش هد سایت به مرورگر معرفی کنید این کار به مرورگر می گوید که این فایل اولویت بالایی دارد و باید دانلود آن را در اولین فرصت ممکن شروع کند
از جادوی کش به درستی استفاده کنید
مطمئن شوید که سرور شما دستورات کش را به درستی برای مرورگرها ارسال می کند فایلهای ثابت مثل عکسها CSS و فونتها باید برای مدت طولانی کش شوند تا کاربران در بازدیدهای بعدی نیازی به دانلود مجدد آنها نداشته باشند این کار به خصوص در بازدیدهای تکراری FCP را به شدت کاهش میدهد